सोनिया गांधी आणि नजमा हेपतुल्ला
माजी केंद्रीय मंत्री नजमा हेपतुल्ला यांनी त्यांच्या ‘इन पर्स्युट ऑफ डेमोक्रसी: बियॉन्ड पार्टी लाइन्स’ या आत्मचरित्रात सोनिया गांधींच्या नेतृत्वाखाली काँग्रेस पक्षात घडलेल्या काही घटनांचा उल्लेख केला आहे. 1998 मध्ये सोनिया गांधी पक्षाध्यक्ष झाल्यानंतर त्यांनी पक्षाच्या कार्यशैलीवर प्रश्न उपस्थित केले आणि त्यावेळी पक्षाचे कार्यकर्ते आणि नेतृत्व यांच्यातील थेट संवाद तुटल्याचे सांगितले. 10 जनपथशी थेट संपर्क तुटला कारण तिथे काम करणारे कनिष्ठ अधिकारी फक्त कारकून आणि इतर कर्मचारी होते, जे वास्तविक पक्षाचे कार्यकर्ते नव्हते.
भाजपमध्ये येण्यापूर्वी नजमा हेपतुल्ला 2004 पर्यंत काँग्रेस पक्षात होत्या. हेपतुल्ला, 1980 मध्ये राज्यसभा सदस्य बनले आणि 17 वर्षे वरिष्ठ सभागृहाचे उपसभापती होते, त्यांनी त्यांच्या आत्मचरित्रात अनेक घटना उघड केल्या आहेत ज्यात त्यांच्या आणि तत्कालीन काँग्रेस अध्यक्षा सोनिया गांधी यांच्यातील वाढता अविश्वास दिसून येतो. त्यांनी त्यांच्या आत्मचरित्रात 2004 मध्ये भाजपमध्ये प्रवेश करण्यापूर्वी काँग्रेस पक्षातील वातावरण बदलले होते, असेही सांगितले आहे.
“आमच्यामध्ये संवादाची गुणवत्ता कमी होती आणि आमच्या नेत्याच्या गटात किंवा गटात कोण आहेत किंवा आम्ही त्याच्या दृष्टिकोनाचे समर्थन कसे करू शकतो याची कल्पना नव्हती,” असे माजी केंद्रीय मंत्री यांनी लिहिले. नजमा हेपतुल्ला यांनी 1999 मधील एक घटना सांगितली जेव्हा त्यांना बर्लिनहून सोनिया गांधींना इंटर-पार्लियामेंटरी युनियन (IPU) च्या अध्यक्षपदाची माहिती देण्यासाठी त्यांना फोन करायचा होता, परंतु गांधींच्या कर्मचाऱ्यांपैकी एकाने प्रथम सांगितले, ‘मॅम व्यस्त आहेत’ आणि नंतर ‘कृपया’ ओळीवर राहा’. त्यांनी सांगितले की त्यांना तासभर थांबायला लावले होते, पण सोनिया गांधी त्यांच्याशी फोनवर बोलायला कधीच आल्या नाहीत. माजी राज्यसभा खासदार यांनी त्यांच्या पुस्तकात लिहिले आहे की, “प्रत्येक देश, संस्कृती आणि कुटुंबात असे काही खास क्षण असतात जे सामान्य जीवनाच्या प्रवाहापेक्षा वरचे असतात. हा माझ्यासाठी असा क्षण होता, ज्याने मला कायमची नकाराची भावना दिली. तथापि, हा नकार नंतर ते बरोबर सिद्ध झाले.”
जेव्हा सोनिया गांधींना काँग्रेस सोडायची होती
मणिपूरच्या माजी राज्यपाल नजमा हेपतुल्ला यांनी त्यांच्या ‘इन पर्स्युट ऑफ डेमोक्रसी: बियॉन्ड पार्टी लाइन्स’ या आत्मचरित्रात 1999 च्या आणखी एका घटनेचा उल्लेख केला आहे, जेव्हा काँग्रेसचे अनेक ज्येष्ठ नेते पक्षात उपेक्षित वाटत होते. शरद पवार, पीए संगमा आणि तारिक अन्वर यांनी सोनिया गांधींच्या परदेशी वंशाच्या मुद्द्यावरून पक्ष सोडला आणि राष्ट्रवादी काँग्रेस पक्षाची स्थापना केली. राजेश पायलट आणि जितेंद्र प्रसादही गांधी कुटुंबाच्या विरोधात उभे राहिले. नजमा हेपतुल्ला पक्षातच राहिल्या, पण सोनियांनी शेवटी पक्ष सोडून शरद पवारांशी जुळवून घेण्याचे सुचवायला सुरुवात केली. हेपतुल्ला यांनी याचे विचित्र वर्णन करताना सांगितले की, “सोनियाची ही कल्पना विचित्र होती. तिने फार कमी लोकांवर विश्वास ठेवला आणि मला वाटले की तिचा माझ्यावर विश्वास नाही.”
सोनियांच्या काँग्रेसची इंदिरा गांधींच्या काळाशी तुलना
हेपतुल्ला यांनी सोनिया गांधींच्या काँग्रेसची तुलना त्यांच्या सासू इंदिरा गांधी यांच्या काळाशी केली होती. हेपतुल्ला यांनी सोनियांवर ताशेरे ओढले की, “आम्ही फक्त खोल अविश्वासापोटीच काम करत होतो. सोनिया गांधींपासून आमचा संपर्क तुटला होता आणि त्यांच्याशी संवाद साधता आला नाही. हा पूर्वीच्या काँग्रेस संस्कृतीतील एक तीव्र आणि गंभीर बदल होता. इंदिरा गांधी नेहमीच त्यांनी मोकळ्या मनाने काम केले आहे. माजी काँग्रेस नेते म्हणाले, “मी कधीही इंदिरा गांधींशी संपर्क साधू शकेन आणि माझ्या पद्धतीने त्यांना जमिनीच्या पातळीवरील गोष्टींबद्दल माहिती देऊ शकेन. मी त्यांच्यावर कधीही जोरदार टीका केली नाही, परंतु मी फक्त जमिनीवर जे अनुभवले तेच दाखवले. “
जगातील कोणत्याही संसदेचे प्रदीर्घ काळ पीठासीन अधिकारी असलेले हेपतुल्ला यांनी सोनिया गांधींच्या कार्यशैलीवर टीका केली कारण संस्थेतील संवादाच्या ओळी तुटल्या होत्या. “काँग्रेसचे अनुयायी म्हणून आमच्या नेत्याला अभिप्राय देण्यात यापुढे आमची सक्रिय भूमिका नव्हती, जी पक्षाच्या चांगल्या कामगिरीसाठी खूप महत्त्वाची आहे,” असे त्यांनी त्यांच्या आत्मचरित्रात म्हटले आहे.
सीताराम केसरींसोबत सोनिया गांधींची वागणूक
नजमा हेपतुल्ला यांनी त्यांच्या आत्मचरित्रात काँग्रेसचे ज्येष्ठ नेते सीताराम केसरी आणि पीव्ही नरसिंह राव यांच्यासोबत सोनिया गांधींच्या वागणुकीवरही प्रश्न उपस्थित केले आहेत. त्यांनी सांगितले की, सीताराम केसरी 1997 मध्ये काँग्रेस संसदीय पक्षाच्या (सीपीपी) अध्यक्षपदी निवडून आल्यानंतर, एके दिवशी ते 10 जनपथवर सोनिया गांधींची वाट पाहत होते, तेव्हा केसरी यांनाही प्रतीक्षा करण्यास सांगण्यात आले. जसजसा वेळ निघून गेला तसतसा ते संतापले आणि म्हणाले, “मी पक्षाचा खजिनदार आहे, सामान्य सदस्य नाही. त्या (हेपतुल्ला) राज्यसभेच्या उपसभापती आहेत. आम्ही येथे औपचारिकतेसाठी नाही, तर गंभीर विषयांवर चर्चा करण्यासाठी आलो आहोत. “आम्ही हे करायला आलो आहोत आणि आम्हाला असेच थांबायला सांगितले जात आहे?” हेपतुल्लाने लिहिले की, या अपमानानंतर केसरी तेथून निघून गेला.
हेपतुल्ला म्हणाले, “जेव्हा सोनिया गांधी यांनी सीताराम केसरींकडून पक्षाचे नेतृत्व स्वीकारण्याचा निर्णय घेतला, तेव्हा त्यांच्या क्षमता आणि अनुभवाबाबत पक्षांतर्गत अनेक प्रश्न उपस्थित केले गेले. त्यांच्या अनुभवाचा अभाव, तिची इटालियन पार्श्वभूमी आणि हिंदीतील प्रवीणता याबद्दल चिंता व्यक्त करण्यात आली. त्यांच्या मर्यादित प्रवाहामुळे या पदासाठी त्यांची तयारी आणि योग्यता आणि मी पक्ष नेतृत्व आणि कार्यकर्त्यांना हे पटवून देण्यासाठी अथक परिश्रम केले की ते एक प्रभावी नेता होण्यासाठी खरोखर तयार आणि सक्षम आहेत. आहेत.”
पीव्ही नरसिंह राव यांच्याशी सोनिया गांधींचे संबंध
माजी केंद्रीय मंत्र्याने आपल्या आत्मचरित्रात लिहिले आहे की, सोनिया गांधी यांचे माजी पंतप्रधान पीव्ही नरसिम्हा यांच्याशी तणावपूर्ण संबंध होते. त्यांनी सांगितले की, सोनिया गांधी यांना राव यांनी त्यांच्याकडे तक्रार करावी अशी इच्छा होती, परंतु राव यांनी नकार दिला आणि त्यानंतर त्यांना परिणाम भोगावे लागले. ते म्हणाले, “काँग्रेसने राव यांनी केलेल्या आर्थिक सुधारणांना कधीही मान्यता दिली नाही ज्यामुळे देशात आर्थिक परिवर्तन झाले. जेव्हा त्यांच्यावर भ्रष्टाचाराचे आरोप झाले, जे कधीच सिद्ध झाले नाही, तेव्हा काँग्रेसने त्यांना साथ दिली नाही आणि जेव्हा ते 1996 मध्ये निवडणुकीत पराभूत झाले. राव यांनी त्यांचे शेवटचे दिवस मित्रांविना घालवले आणि त्यांची तब्येत बिघडली, याचा शेवटचा अपमान म्हणजे त्यांच्या मृत्यूनंतर काँग्रेसने त्यांचे अंत्यसंस्कार दिल्लीत होऊ दिले नाहीत.
काँग्रेस सोडण्याची कारणे उघड केली
माजी केंद्रीय मंत्री नजमा हेपतुल्ला यांनी 2004 मध्ये काँग्रेस सोडण्याच्या निर्णयासाठी सोनिया गांधींना जबाबदार धरले होते. त्यांनी त्यांच्या आत्मचरित्रात सांगितले की, काँग्रेस अध्यक्षा सोनिया गांधी यांच्या जवळच्या लोकांकडून त्यांना अनेकदा छळाचा सामना करावा लागला. हेपतुल्ला यांनी आरोप केला की सोनिया गांधींच्या जवळचे लोक त्यांच्यावर संसदेतील काम सोडून काँग्रेसच्या कार्यक्रमांमध्ये सहभागी होण्यासाठी दबाव टाकत होते, जसे की त्यांच्या जयंती आणि पुतळ्यांना धरणे किंवा काँग्रेसच्या माजी नेत्यांच्या पुतळ्यांना हार घालणे. सोनिया गांधींना त्यांची सर्व भाषणे तयार करण्यात मदत करायचो, पण असे असूनही त्यांचा पाठिंबा सोनियांसाठी कधीच पुरेसा नव्हता, असा खुलासाही त्यांनी केला. हेपतुल्ला म्हणाले, “जेव्हा मला पक्षाच्या महत्त्वाच्या निर्णयांपासून वगळण्यात आले जे थेट माझ्याशी संबंधित होते, तेव्हा मला एकटे वाटले.”
“सोनिया गांधींनी मला कधीही फोन केला नाही”
गांधी घराण्याने पक्षाच्या कारभाराची संपूर्ण मोडतोड केल्याचा मुद्दाही त्यांनी उपस्थित केला. “सोनिया गांधींच्या असुरक्षिततेमुळे काँग्रेस पक्ष स्तब्ध झाला आणि नेतृत्व विकास थांबला. प्रत्येक नेत्याला सर्व काही नियंत्रित करणाऱ्या कुटुंबाच्या नियंत्रणाखाली काम करण्यास भाग पाडले गेले,” असा आरोप त्यांनी केला. नजमा हेपतुल्ला यांनी असेही सांगितले की, सोनिया गांधींनी त्यांना कधीही फोन केला नाही किंवा त्यांनी कधीही सोनिया गांधींशी संपर्क साधला नाही. 10 जून 2004 रोजी त्यांनी राज्यसभेच्या उपसभापती पदाचा राजीनामा दिला आणि काँग्रेस पक्षाचाही राजीनामा दिला. यानंतर नजमा हेपतुल्ला यांनी जुलै 2004 मध्ये भारतीय जनता पक्ष (भाजप) मध्ये प्रवेश केला.
हे पण वाचा-
इस्रायलचे पंतप्रधान नेतन्याहू यांनी पहिल्यांदाच भ्रष्टाचाराच्या प्रकरणात साक्ष दिली
मुंबईतील बेस्ट बस अपघातात नवा ट्विस्ट, चालकाबद्दल पोलिसांनी केला खळबळजनक दावा
