महाकुंभ 2025 मध्ये 40 कोटी लोक उपस्थित राहण्याची शक्यता आहे.
महाकुंभ नगर : जगातील सर्वात मोठ्या धार्मिक मेळाव्यांपैकी एक असलेल्या महाकुंभ 2025 च्या तयारीत उत्तर प्रदेश सरकार व्यस्त आहे. या मालिकेत महाकुंभासाठी येणाऱ्या भाविकांची अचूक मोजणी करण्यासाठी एआयने सुसज्ज कॅमेरे बसवण्यात येणार आहेत. प्रयागराजमध्ये दर 6 वर्षांनी होणाऱ्या कुंभात किंवा दर 12 वर्षांनी होणाऱ्या महाकुंभातील भाविकांची नेमकी संख्या मोजण्यासाठी आतापर्यंत कोणतेही अचूक तंत्रज्ञान उपलब्ध नव्हते, असे सरकारने एक निवेदन जारी केले. मात्र, यावेळी योगी आदित्यनाथ सरकारने महाकुंभासाठी येणाऱ्या प्रत्येक भाविकाची गणना करता यावी यासाठी एआय तसेच इतर अनेक प्रकारच्या तंत्रज्ञानाने सुसज्ज असलेल्या विशेष कॅमेऱ्यांची मदत घेण्याचा निर्णय घेतला आहे.
‘लोकांवर लक्ष ठेवण्यासाठी विशेष व्यवस्था करण्यात आली आहे’
आम्ही तुम्हाला सांगतो की या तंत्रज्ञानाद्वारे सरकार महाकुंभ भाविकांचा माग काढण्याचीही व्यवस्था करण्यात आली आहे. याबाबत माहिती देताना विभागीय आयुक्त विजय विश्वास पंत म्हणाले की, 2025 मध्ये होणाऱ्या महाकुंभाला 40 कोटींहून अधिक लोक उपस्थित राहण्याची शक्यता असून हा आजपर्यंतचा सर्वात मोठा विक्रम ठरणार आहे. पंत यांच्या म्हणण्यानुसार, एवढ्या मोठ्या संख्येने लोकांची मोजणी आणि लक्ष ठेवण्यासाठी विशेष व्यवस्था करण्यात आली आहे. ते म्हणाले की, भाविकांवर लक्ष ठेवण्यासाठी जत्रेच्या परिसरात 200 ठिकाणी 744 तात्पुरते सीसीटीव्ही कॅमेरे बसवले जात आहेत, तर प्रयागराज शहरातील 268 ठिकाणी 1107 कायमस्वरूपी सीसीटीव्ही कॅमेरे बसवण्यात आले आहेत.
‘मोठ्या संख्येने भाविक मोजणे हे मोठे आव्हान’
याशिवाय 100 हून अधिक पार्किंगच्या ठिकाणी 720 सीसीटीव्ही कॅमेरे बसवण्यात आल्याचे विभागीय आयुक्तांनी सांगितले. पंत म्हणाले की, इंटिग्रेटेड कमांड अँड कंट्रोल सेंटर म्हणजेच ICCC आणि पोलीस लाईन कंट्रोल रूम व्यतिरिक्त, अरैल आणि झुंसी भागात निरीक्षण केंद्रे देखील बनवण्यात आली आहेत, जिथून भाविकांवर लक्ष ठेवण्याचे प्रयत्न केले जात आहेत. विभागीय आयुक्त म्हणाले की, एवढ्या मोठ्या संख्येने भाविकांची गणना करणे हे मोठे आव्हान आहे, मात्र यामध्ये एआयचा वापर अत्यंत महत्त्वाचा ठरणार आहे. ते म्हणाले, ‘महाकुंभला येणाऱ्या भाविकांची गणना करण्यासाठी एआय सुसज्ज कॅमेरे दर मिनिटाला डेटा अपडेट करतील. संपूर्ण लक्ष घाटावर येणाऱ्या भाविकांवर असेल. ही यंत्रणा पहाटे 2 ते सायंकाळी 7 वाजेपर्यंत पूर्णपणे कार्यरत असेल. (भाषा)
